Klaudia Kołodziej – z Zespołu Szkół w Dobrzeniu Wielkim- opiekun Alina Szczepaniak za pracę pt. „Wspómniyniy łodziołrza”  zajęła Miejsce II w  XVI edycji Regionalnego Konkursu „Ze Śląskiem na ty” organizowanego przez Łubniański Ośrodek Działalności Kulturalnej.

Chca Wo łopisać ło Małym Dobrzniu. Połopowiadoł mi to mieszkaniec Małego Dobrznia jak boł jescy małym bajtly, jak to u niego w doma było. A pochodzioł łon z rodziny łodziołrzy.
Nasa somsiednio wiejś, cyli Dobrzyń Mały moł korzystne położyniy ze strony północno-wschodniej. To so lasy, cyli świyzy loft, a z południowo-zachodniej Łodra, cyli dla wielu ludzi piyrwej żywicielka. W środku je wiejś i pola uprawne. Łodra łod wiekow dołwała utrzimanie kans ludziom nasej całej gmyny. Ludzie robili na stoczni, bo tam budowali barki i  łodzie, zeby te mogły jejźdźić po wodzie. Na ślojzie- ślojzowali barki. Zarzond wodny z kolei zatrudnioł pracownikow do oznacanioł szlaku żeglugowego, pogłymbianioł go abo remontowanioł brzegow i nadbrzeży, cy tes remontowanioł grobli przed wielkimi powodzioma.
Dobrzyń Mały mioł tes łod 1896 swoj śubruk. Boł łon własnościo gmyny, przewodzioł ludzi, fory, konie, traktory i cały sprzynt rolniczy na drugoł strona Łodry, bo tam Mało-Dorzyńscy gospodołrze mieli swojy pola i łonki.
Piyrwsy przewoźnikiym łod 1900 roku był Tomas Johann Koroll, potyn Pfillip Schewcyk, Ludwig Ulicka. W latach 1939 Tomas Pampuch (Bassok), a latach 50 Franz Schewcyk, dalej az do 1996 jego synek Franz.

Śubryk słuzoł nie tylko do przewozynioł ludzi i całego sprzyntu gospodarskiego, ale ludzie przichodzyli tes go łoglondać jak byli piyrsy rołs w Małym Dobrzniu. Z śubryka, kiedy stoł na postoju, korzystali tes wandkołrze, bo umieli wtedy złowić ryby. Z boku wisiała tes yno łodka, a jak się do niej wlazło, to się sło tes fajnie pochuśtać, ale yno jak nie było przewoźnika, abo tes połoglondać przepływajonce barki. Łodra moł w tym miejscu 180 mejtrow i żeby przepłynonć śubryky, przewoźnik się musioł ciynsko narobić, bo nołprzod przejyzdzali pociskajonc wiosłoma, a do tego trza było połra chłopow, potyn zrobili to jus na lina, ale to tes trza było ciongnonć, żeby przejechać na drugoł strona Łodry. Ludzie lubili sie tam tes spotykać. Kiedyś przichodzili tam tes pielgrzymi do Niewodnik i tes przejyzdzali śubryky i śpiewali: „Zaprowadź panno miła, łaskawie żeglarzy”. Niestety w casie wielkiej powodzi w 1997r.powódź uszkodziła śubryk, gmyna nie chciała go naprzawiać, bo by to kans kostowało i kołzała gospodołrzom sprzedać te pola i łonki gospodołrzom z Źelaznej i pokupić sobie pola po tej stronie i tak zosoł zlikwidowany śubryk. Dobrzyńcsy ludzie robili tes na ślojzie. Przed wybudowaniy nowocesnego weru-jazzu robiło tam 11 ludzi. Robili łoni na trzi zmiany, bo tedy barki jechały dziyń i noc.
W ciynskich casach, dzie uprawiało sie kazdy kawałek ziemi, robotnicy ślojzy najmowali nadbrzeżne łonki, a nawet buny, co było porośniynte trołwo, bo tedy to prawie w kazdej chałpie chowali kozy, kacki, gansi i kury. Kozy dołwały mlyko, a było łone bardzo zdrowe, bes to dziejci piyrwej tak cansto nie chorowały. Buny, albo inacej rachy, ostrogi lub przyczółki sięgały daleko w woda. Zbudowane były z fasin i kamiyni. Kazdo buna miała określonoł dugość, bo słuzyły do zwynżanioł szlaku żeglugowego na odpowiednioł szerokość i nadania tej wodnej drodze na zakryntach odpowiednich promiyni (niemniej jak 300 mejtrow). Do budowy tych bunow cansto zatrudniały się tes kobiyty. W Małym Dobrzniu zyje jescy jedna kobiyta, któroł pomołgała w ich budowie i potrafi bardzo ciekawie łopejdziejć, je to starsoł pani Maria. Przi takiej budowie zawsze boł majster co się na tej robocie znoł.
W casie wielkich powodzi woda nanosiyła mół, ziymia, piołsek na te buny i tak się łone zaźeleniły, a tera to jus zarosły krzoma.
Zawod, który nołlicniej boł na Łodrze to flicacy, matackołrze i załogi barkow i statkow. Matacki nazywano licznie złonczone drzewa na szerokość kilku mejtrow w szerz i na 2 do 5 dugości tych drzew. Wzdłuż połonczynia były luźnie, coby na zakryntach nie tracić sterowności. W tyn sposób sosny i świyrki zostały z prondem rzeki transportowane do tartakow. Praca matackołrzy zakońcyła się w latach 30, kiedy to wszystkie towary łodowano do barek. Załogi barek i statkow pracowały yno latym na swoich jednostkach pływajoncych. Zimo, kiedy spuscali woda, cyli łotwiyrali ślojze, ludzie ci zarudniali się do innej roboty abo remontowali swojy barki.
Jedyn z nołstarych żeglarzy boł Johann Holik, urodzony w 1858r. Jego przodkowie przijechali do Dobrznia około 1730r. z okolic Presburg znad Dunaju. Byli to szkutnicy, ktorzi nad Łodro budowali łodzie około 40 do 50 ton, którzi w poszukiwaniu drewna dostali się do Ilnał, cyli Jełowej i tam się osiedlili. Do roku 1945, zanim upaństowiono wszystkie barki, pływoł Johann Holik na barce, co miała nośność 500 ton. Potyn tes jego syn Paul na drugiej nowsej i wjynksej o nośności 600 ton o nazwie GLAUBE, cyli wiara. Barki woźły wongiel ze Ślonska do portow na Łodrze i Łabie. Były tes i trasy do Szczecina i Hamburga. Pływało się tedy pod żaglami i łod Wrocławia , gdzie nie było ślojzow, a boł silny prond-samospławy, a niekiedy w wyjontkowych sytuacjach, holowały jy holowniki parowe abo motorowe. Wielkie barki motorowe miały swoj napynd, wołziyły towary te co sie wartko psuły, abo te co musiały być wartko dostarczone. W 1958r. rozpoczynto budowę nowocesnej floty odrzańskiej. Dziś jus tylko towary wozo barki motorowe lub zestawy pchane, gdzie je holownik-pchacz umiescony z tyłu barki i je pchoł. Odstawioł tołwor w porcie i zabiyroł nazołt nastympny.
Tera  łopisa wom jescy wspomnienie łodziołrza i stoczniowca, wnuka jednego z nołstarsych żeglarzy, jakim był Johann Holik z Dobrzenia Małego. Je to jego osobiste wspomniyniy zwionzane z rzeko w casie jego młodości. Je łon z trzejciej generacji rodziny łodziarskiej. Jego starzik urodzioł się w 1858r. Łod tego casu łon i jego dwa synki zwionzani byli z roboto na rzykach. Mieli wielko barka, potyn drugoł, a ta nalezała do jego łojca i miało nośność 600 ton. W tantich casach to była wielkoł wartość. Zanim prziset obowionzek skoły podstawowej, łon z mamo i swojo siostro byli zabiyrani przes swojygo łojca na daleky rejsy do Szczecina, Berlina i Hamburga. Kiedy łodownie były puste, opowiadoł, ze razym ze swojo siostro, buszowali po całej przestrzyni. Łojciec zrobioł jym tam nawet siałkla, coby jym się nie studziło. Jak barki były załadowane, został dla nich yno plac w kajucie abo na pokładzie, gdzie na środku były dwa łogniwa. Mama niekiedy prziwionzywała nołs na liny, żeby my jej nie wylejcieli za borta. Dała nom tejla luzu, coby nom się nic nie zrobiło, bo się ło nołs boła. Podcas pływanioł barki ciongle coś sie dzioło. To była praca przi: linach, windach, kotwicy i sterze. Mijający brzeg z jego przyrodo i rostomajtnymi wioskoma, łoglondajonc to nom się nie nudziło. Wielky  wrażyniy dla nołs bajtlów robiło ślojzowaniy. Wysoky mokre ściany ślojzy wzbudzało nołprzod ciekawość, a potyn i strach. Łodra na łodcinku Koźle- Brzeg Dolny moł prawie 60mejtrow spadu i 23 ślojze, które utrzimujo odpowiedni stan wody, coby załadowane barki mogły płynąć. Były robione tes postoje. Wtedy to łojciec z matko śli na zakupy. Łostawiali nołs pod łopieko bosmana. Za piyrsy razy, żeby miejć pewność, co do nasego bezpieczeństwa, bosman zawar nołs w magazynku, dzie boł osprzynt, liny, żagle, ale i lampy nawigacyjne. Na lewej borcie zapołlało się cerwone światło, a na prawej zielone. Te lampy były łopołlane nafto, a zakopcone sadzą. Zacli my jy z siostro łozbiyrać. Długotrwałoł cisza wzbudziła niepokój nasego łopiekuna. Jak nołs łobejrzoł, to się wystrasoł, bo my byli cali zbabrani, łod nafty smaru i sadzy. Staroł się nołs potyn łocyścić i łomyć. Jak jus się zacła skoła, to musieli my jus łostać z mamo w doma. W doma chowali my kozy, kury, gansi, świnie, trza było z cegoś zyć. Mama chodziła na miedze i krzipopy siec trołwa. Zwoziła do dom na karytce trołwa, siano przed koze. Znosiła tes w takiej byrdce, cyli miechowce trołwa.  My jej chodzili pomołgać. Bes ferie chodziło się paś gansi na ściernisko. Łojciec zabiyroł mie tes bes ferie na krótkie rejsy. Wtedy mierzoł ejch wzrost wedug wielkygo koła sterowego, który pod jego nadzory mog zech kroncić. Jak zech boł w doma, to tes udało mi się uciekononć nad Łodra, bo tam yno było kans dziejci. Łodra tak jagby prziciongała ich. My jako dziejci kompali się wtedy na piascystym brzegu Kocypka. Było to syroky na kilkanołście mejtrow ujściy dwoch krzipopow. Jedyn z dalekygo lasu,a drugi z przepompowni z terenu depresyjnego z okolic Borek. Mój starzik niekiedy tam przipłynoł z mało barko, kiedy jescy boł młody, bo nie daleko mioł swój dom. Na Kocypku wszyscy ucyli się pływać, a richtig pływaky boł tyn, który bes osłony, to znacy bez kolegow umioł przepłynonć na drugoł strona Kocypka.
Joł boł tym szczęśliwcy ło jedyn dziyn później łod mojygo starsego kolegi Rudolfa. Bardzo mi się to przidało, bo kiedy przisła zima, to Kocybek zamołrz, ale dziejci tam dalej lubiły chodzić. Kiedy lód się jescy mocno nie trzimoł, to my przelatowali wartko z jednej strony na drugoł, robiło się tak zwanoł gniotka. Takoł zichernoł gniotka to była wielkoł kałuza na drodze abo na łonce. Ta na Kocypku, dzie nie miało się grontu pod nogoma, to była geferlich, ale my dziejci to się nie bołli. Rołs jedni przelejcieli, drudzy jus yno zaglondali. Przedymno przelejcioł jescy kolega Hubert, a joł jako łostatni. Gynał w środku Kocypka załomała się podymno ta falujonco gniotka. Boł zech doś grubo łoblecony, zacon zech płynonć do brzegu, ale lod popynkany na setki małych kawałkow niy mioł przi rance zołdnej przicepności, yno łomoł się spod rąk. To pływanie trwało wiecnie i brachowało mi jus loftu. Kiedy jus cubky buta pocuł zech ze jus się zbliżom do landu i pokołzoł mi się przed nosy koniec długiygo dronga, toch się uradowoł. Drong trzimoł pan Kałuża, który pomołgoł panu Russkowi dwie buny dalej łowić ryby. Pan Russek mioł warsztat kole kaplicki, dzie naprawioł koła, a mioł tes papiory do łowiynioł ryb. Przed Wiliją wynajmowoł łon ludzi, którzi robiyli przerymble i dugymi drongoma wciskali siatka i tak łowieli ryby, a potyn jy sprzedołwli ludziom. Pan Kałuża, jak jus mie wysiongnoł z wody, poset na zołt do swojej roboty, a joł lejcioł wartko do dom, a ubraniy na mnie marzło i mioł zech wielki strach, co be w doma. Wtedy to dostołwało się po głowie, jak się coś wybroiło, ale mi się wtedy upiekło, bo w doma mieli my bezuch, ciotka z ujky, który boł  młodym nauczyciely. Łon bardzo lubioł dziejci, ale nołprzon musioł zech iś do łoska, ale na prośba po dwóch godzinach zostoł zech wypuscony i kleili my potyn papierowoł stajynka.

Uwierzić mi się jus tera nie chce, ze były taky casy, kiedy latym boł wielki ruch na Łodrze i kompały się dziejci na Kocypku i na Halcse. Halska to była takoł mało zatoka łod Łodry. Jejźdzyło kans priwatnych łódek, kajakow. Joł tes jako 12 lejtni synek jeździoł zech z załadowano łódko-czółnem, któroł na co dzień była przimocowanoł kłodko w „Raju”. Jejździoł zech z mamo w góra rzeki na spotkanie z barko łojca. Pociąg z barek nie zwalnioł, a w łodce wiozło się krałze, katołfle, świyzy chlyb, ubrania, bielizna. Trza było to przeładować na barka, zanim wpłynie na ślojza, a jescy zabrać łod łojca rzecy do dom. Cansto robioł to jus łojciec, a joł wartko lejcioł do bosmana na barka, trocha pokroncić stery i 50 metrowom barko pokierować. Kiedy pocąg barek się ślojzowoł, joł musioł wyrblować moja łodka spowrotem. Wyrblowanie to była jazda wiosła na śrubka, tak jak to robio gondloierzy w Wenecji. Jak joł boł jescy mańksy, to ło te dojazdy do barki prosili my z mamo przewoźnika, pana Pampucha. Pamynto jescy tyn ostatni jesienny rejs przed 1945r. Som płynoł zech nasym czułny na spotkanie z łojcy. Mioł zech wtedy mały aparacik fotograficzny, jak zech się łodbioł przed ślojzowaniy barki, chcioł zech zrobić zdjynciy, bo na rufie stoł mój łojciec. Łon mi pejdzioł „Synek to ci się nie udoł”, a mie się udało pstryknonć nawet dwa zdjyncia. Aparat fotograficzny to zech mioł przez taky kajplowaniy w skole. Handlowało się w skole wieloma rzecoma.   Pamiyntom tylko trzi łostatniy rzecy. Jedno to było qwerflöta, na ktorej yno łojciec umioł grać, bo boł muzykalny, kiedy jechoł nastympnym rejsy wlołs na chwila do dom i chcioł trocha pograć, ale flöty jus nie było. Nic nie pejdzioł, yno na mie zajrzoł- brrrrrr,  jescy dzisiej cuja jak mi się zrobiło zimno na plecach. Qwerflöta zamiynioł zech na luftbiksa, któroł miała mały zasiyng, kulka lejciała yno na 15 mejtrow, toch jo zamiynioł na tyn mały aparacik 25x25 centymejtrow. Dostoł goch yno na jakiś cas, napstrykoł zdjyncia i zech musioł go łoddać. Jedne z łostatnich zdjynć jakych zech zrobioł, to było te na rufie, bo mojygo łojca po froncie zabrali do Kazahstanu i tam umar, a łódź zabrali nołprzod do Wrocławia, a potyn na Rusyjoł i my z mamo jus ani barki, ani jego nie widzieli. Wszystko przepadło, ślad po łojcu zaginoł. Barka miała wartość średniej wielkości, w tamtych casach gospodarki. Stracili my dorobek całego zycia łojcow. Była to bardzo smutnoł wiadomość i musieli my się z mamo patrzejć sami dalej.
Mineły lata, Kocybek zarołs wodorostami, teren pokrywajo zwały ziymi. Obok je wylot wielkich rur z Elektrownii, z których wychodzi woda chłodzoncoł urzondzynia z Elektrownii. Na Łodrze pływajo nowoczesne zestawy pchane. Łódki so rejestrowane. Załogi majo kapoki. Dziejci dzisiej uprawiajo sporty kajakarsky pod łoky instruktora w kamizelkach. Je to dobrze, bo Łodra je wspaniało, ale trza miejś przed nio respekt.
Z Kocypka łostała yno nazwa drużyny sportowej z Małego Dobrznia, a trenuje jo J. Kołodziej, sołtys.